| 04 maart 2015
Zelfzorg en veranderingen in de zorg.
Anno 2015 is het evident dat er een verschuiving aan het optreden is in zorg land. Meer aandacht voor de eerste lijn, de zelfzorgzaamheid en de mantelzorg zijn nodig om mensen langer thuis te laten wonen en de ziekenhuizen en de instellingen te ontlasten..
De kosten van de (intramurale) zorg worden snel onbetaalbaar door de vergrijzing en een enorme toename van het aantal chronisch zieken.
De huidige communicatietechnieken maken het mogelijk om mensen beter te ondersteunen in hun zelfmanagement. Veel ouderen hebben inmiddels een pc of tablet en dit kan met een geschikt platform (bijvoorbeeld Cubigo) een portal zijn om het leven te veraangenamen en te helpen langer thuis te blijven ondanks een toegenomen zorgbehoefte.
Om de aanwas van zorgbehoeftigen af te remmen moet er meer aandacht komen voor preventie.
Preventie om enerzijds ziektes te voorkomen. Denk hierbij aan betere voeding, meer beweging en het actief reduceren van de inname van schadelijke stoffen.
Dat dit een groter effect heeft op de gezondheid dan al onze geavanceerde technieken bij elkaar blijkt uit een Cubaanse studie die een sterftereductie door diabetes mellitus constateerde van 50 %. De Cubaanse bevolking had door de crisis gedurende 5 jaar minder voedsel en meer beweging gehad waardoor men gemiddeld 5 kg was afgevallen.
Anderzijds heeft het vroeg opsporen van gezondheidsrisico’s en de eerste tekenen van een (nog niet) aandoening top-prioriteit.
Screening, mits goed opgezet en uitgevoerd, heeft zin. Momenteel is dit middels een bevolkingsonderzoek goed geregeld voor borstkanker, baarmoederhalskanker en sinds 2014 ook voor darmkanker. Andere programma’s naar bijvoorbeeld prostaatkanker (nummer 1 bij mannen momenteel) zijn nog in ontwikkeling.
Losse metingen zonder dat er wordt gekeken naar de relevantie en de consequenties, zoals cholesterolmetingen, bodyscans of zelftesten hebben weinig zin en kunnen zelfs negatieve effecten hebben.
Het is belangrijk dat een gezondheidsprofessional afweegt welke testen zinvol zijn en er moet individueel worden afgewogen wat de consequenties zijn van afwijkende uitslagen en welke maatregelen echt zinvol zijn. Momenteel worden al veel te veel medicijnen voorgeschreven die vooral bij “lifestyle” aandoeningen weinig effect hebben en bij tienduizenden ook bijwerkingen veroorzaken.
Op dit moment worden er in Nederland meerdere studies verricht naar zelfzorginitiatieven en gaat de grootste aandacht uit naar Diabetes mellitus.
De uitkomsten hiervan laten nog even op zich wachten maar het is al duidelijk dat de zorg gaat veranderen. In de eerste plaats is men zelf verantwoordelijk voor de gezondheid en het welzijn en wordt er steeds meer een beroep gedaan op zelfmanagement. Welke organisatiestructuur het beste is moet nog blijken.
Dr. Rob van Zandvoort
www.keulenkliniek.nl
