| 09 oktober 2019
Meer dan 3,5 miljoen Nederlanders hebben regelmatig spijsverteringsklachten. Hierbij kun je denken aan een opgeblazen gevoel of een trage of onregelmatige stoelgang. Wij selecteerden acht veelvoorkomende klachten waarvan je vast niet wist dat de oorzaak in je spijsvertering kan liggen.
Een hectische levensstijl, onvoldoende drinken of te weinig beweging kunnen spijsverteringsproblemen veroorzaken. Onderstaande klachten komen vaak voor en zijn voor een groot deel te voorkomen als je je spijsvertering soepel houdt en je darmflora in balans. Voldoende bewegen, ruim vocht en gezond, gevarieerd en vezelrijk eten kan daarbij helpen.
1. Boeren
Boeren is het 'ontluchten' van de maag via de slokdarm en mond. We slikken de hele dag lucht in. Dit gebeurt tijdens het eten, drinken, praten of ademhalen. Hierdoor ontstaat een opstapeling van lucht in de maag, waardoor de maag uitzet. Door het uitzetten van de maag gaat er vanuit de maagwand een seintje naar de hersenen. Dit seintje zorgt er vervolgens voor dat de sluitspier tussen de slokdarm en de maag zich ontspant. De aanwezige lucht in de maag kan dan ontsnappen via de slokdarm en de mond.
Boeren kan voorkomen als klacht bij onder andere brandend maagzuur. Het kan echter ook worden veroorzaakt door een verkeerd voedingspatroon. Het kan helpen rustiger te eten en drinken, met de mond goed gesloten. Daardoor krijg je minder lucht binnen. Vermijd verder kauwgom en koolzuurhoudende dranken.
2. Brandend maagzuur
Bij het ouder worden verslapt de sfincter, de sluitspier tussen slokdarm en maag. Het maagsap kan daardoor makkelijk terugstromen in de slokdarm. Dit wordt brandend maagzuur, zuurbrand of reflux genoemd. De slokdarm is hier niet tegen bestand en raakt geïrriteerd of zelfs ontstoken. Dit ontketent een branderig gevoel of een drukkende pijn achter het borstbeen en soms ook tussen de schouderbladen. Als het maagsap tot in de keel komt, kan het ook daar klachten geven, variërend van een geïrriteerde of ontstoken keel tot hoestklachten.
Eet drie uur voor het slapengaan niets meer. Een lege maag vermindert de zuurproductie en voorkomt de kans op problemen ’s nachts.
3. Verstopping
We spreken van verstopping als je minder dan drie keer per week naar het toilet kan, of als je last hebt van harde, droge ontlasting. Dit komt omdat de ontlasting te lang in de dikke darm blijft. Het kan veroorzaakt worden doordat de spieren van de dikke darm niet meer goed kunnen bewegen. Het gevolg is dat de ontlasting te langzaam door de dikke darm gestuwd wordt en er teveel vocht aan onttrokken wordt. Verstopping heeft in veel gevallen te maken met een ongezond voedingspatroon of een verkeerde leefstijl.
Wie veel last heeft van verstopping, moet veel moeite doen om de ontlasting uit het lichaam te persen. Hierdoor kunnen er aambeien ontstaan. Dit zijn plaatselijk opgezwollen, sterk doorbloede gedeeltes van de slijmvliesbekleding van het laatste gedeelte van de endeldarm en de anus. Aambeien kunnen erg pijnlijk zijn. Vezelrijke voeding en voldoende vocht helpen aambeien tegengaan. Blijf verder niet te lang op toilet zitten en pers niet te hard.
4. Diarree
Hoe vreemd het ook klinkt: diarree kan komen door verstopping. Dit wordt ‘overloopdiarree’ of ‘paradoxale diarree’ genoemd. Harde ontlasting sluit hierbij de endeldarm af waardoor deze overvol raakt. Dunnere ontlasting lekt dan langs de keutels naar buiten.
Ook bij diarree geldt: eet vezelrijk, gezond en gevarieerd. Zorg voor voldoende vocht; dat wordt vaak vergeten bij diarree en kan uitdroging tot gevolg hebben.
5. Maag- en darmkrampen
Maag- en darmkrampen ontstaan door (snelle) samentrekkingen van de spieren in je spijsverteringsstelsel. Vaak geeft dit een intens, pijnlijk gevoel dat komt en gaat. Maag- en darmkrampen worden ook vaak ervaren als een koliekachtige pijn, en duren maar een paar seconden. Je kunt last hebben in je maag, in je darmen of in beide tegelijk. Krampen kunnen gepaard gaan met klachten als vol gevoel en gasvorming, diarree of obstipatie . Spanning en stress kunnen de klachten aanwakkeren. Het eten van een vezelrijk dieet, het drinken van veel vocht en regelmatige lichaamsbeweging kunnen helpen. Probeer bovendien stress te voorkomen. Eventueel zijn er zelfzorgmiddelen verkrijgbaar bij drogist- en apotheek die verlichting bieden. Ga bij aanhoudende krampen naar je huisarts.
6. Opgeblazen gevoel
Een opgeblazen treedt over het algemeen vlak na het eten op. Een opgeblazen gevoel kan veroorzaakt worden doordat het eten niet goed verteerd wordt en er gassen ontstaan. Niet genoeg drinken kan de problemen verergeren, want vocht is nodig bij de vertering van het voedsel. Een opgeblazen gevoel gaat vaak samen met winderigheid, gerommel in de maag en soms misselijkheid. Vet eten verergert een opgeblazen gevoel; probeer dit te vermijden.
7. Divertikels
Divertikels zijn kleine uitstulpingen van de darmwand in de buikholte. Ze gaan klachten geven als er voedselresten in achterblijven. Bacteriën vermenigvuldigen zich hierin en de kans op een ontsteking wordt groter.
Divertikels kunnen in het hele maagdarmkanaal zitten, maar ze komen vooral voor in het laatste S-vormige deel van de dikke darm, vlak voor de endeldarm. Dit gedeelte wordt ook wel sigmoїd genoemd. Klachten die wijzen op divertikels zijn buikpijn, misselijkheid, koorts en soms bloed in de ontlasting. Voldoende lichaamsbeweging is belangrijk om divertikels te voorkomen. Ook voldoende drinken is essentieel, naast een gezonde en gevarieerde voeding.
8. Ontlastingsincontinentie
Wanneer je je ontlasting niet meer goed kunt ophouden en op willekeurige momenten ontlasting verliest, noemen we dat ontlastingsincontinentie. Vrouwen hebben hier meer last van dan mannen. Het kan worden veroorzaakt door beschadiging van de sluitspier door jarenlang hard persen tijdens de stoelgang of omdat de sluitspier van de anus minder krachtig wordt. Ook een zware bevalling kan een beschadiging van de sluitspier tot gevolg hebben.
Soms kan het trainen van de bekkenbodemspieren een oplossing bieden. Daarnaast is het belangrijk de darm zo gezond mogelijk te houden door veel te bewegen, vezelrijk te eten, niet te roken en voldoende te drinken.
